با جستجوی ساده در گوگل یا موتورهای جستوجوگر مشابه میتوان انبوهی از عکسها در زمینههای متفاوت را مشاهده کرد که بهوسیله دوربینهای مختلف ثبت شدهاند؛ برخی از این تصاویر تنها دستخوش تغییرات اندکی هستند، اما در برخی ویرایشهایی مشاهده میشود که مفهوم عکس را از دنیای واقعیت به دنیای خیال یا به اصطلاح، فانتزی، برده است.
پشت هر یک از تصاویر، عکاسی قرار دارد که این عکسها را با ادوات مختلف، گاه دوربین ساده و گاه با دوربین فوق پیشرفته ثبت کرده است. در میان عکسها میتوان مواردی را یافت که عکاس ساعتها صرف ویرایش آن کرده است و در عین حال به مواردی نیز برمیخوریم که بیشترین زمان صرف ثبت آن عکس یا به عبارتی صرف وقوع آن لحظه خاص شده است.
ریزبینی و تفکر در مسائل ذکر شده باعث میشود در کنار تکنولوژی مورد استفاده در ثبت عکس، ادوات یا حتی نرمافزارهای مورد استفاده برای ویرایش تصاویر ثبتشده، عکاسان نیز تفکیک شوند و شاهد دستههای مختلفی از عکاسان باشیم که شیوه مشابهی در ثبت تصاویر دارند و درواقع از فلسفه خاصی برای ثبت لحظات استفاده میکنند.
در این مقاله میخواهیم به جای تفکیک تصاویر بسته به نوعشان (خبری، سبک زندگی، سلفی، حیات وحش و…)، سبکشان (سیاهوسفید، پانورما و…) یا تکنولوژی مورد استفاده در ثبت عکس (قطع بزرگ، لایکا، دوربین یکبار مصرف، قالب ۳۵ میلیمتری و..) این بار عکاسان را دستهبندی کنیم. برای اینکه بتوانید فلسفه عکاسی خود را بیابید طبیعتا پاسخ دادن به دو پرسش زیر بسیار کمکتان خواهد کرد:
- در مورد عکاسی به چه مواردی علاقه دارم؟
- به چه مهارتهایی نیاز دارم یا چه دستورالعملهایی را برای خود مشخص کردهام؟
با در نظر گرفتن موارد فوق به ۶ دسته از عکاسان میرسیم که در ادامه به توضیح هریک از این دستهها خواهیم پرداخت:
۱. گردآورنده
گردآورندگان شامل عکاسانی میشوند که هدف آنها ثبت لحظهای از دنیای واقعی است. این عکاسان تقریبا هیچ برنامهای برای ثبت لحظات آماده نکردهاند و هرگز با استفاده از عباراتی مانند «لبخند بزنید» یا «به طرف دوربین نگاه کنید» موضوعی را برای عکاسی خلق نمیکنند. اصولا آمادهسازیهای گردآورندگان برای ثبت لحظات به کارهای جزئی ختم میشود و در هر صحنه به دنبال ثبت طبیعیترین لحظات هستند.
نمونهای از عکاسان معروف در این سبک: هنری کارتیه-برسون، آندره کرتس، الیوت ارویت.
۲. کارگردان
اصولا این دسته از عکاسان در استودیوها فعالیت دارند؛ اما گستره فعالیتشان به آنجا محدود نمیشود و برای ثبت لحظات به فضاهای باز نیز میروند. این عکاسان درحقیقت کارگردانانی هستند که سوژه و نور صحنه را کنترل و مدیریت میکنند. این کارگردانان که گاهی اوقات بخشی از یک گروه نیز میتوانند باشند به دنبال ثبت صحنهای فوقالعاده و ایدهآل هستند.
در حقیقت کار این عکاسان با سوژه زمانی تمام میشود که تصویری بدون ایراد و از هر لحاظ ایدهآل ثبت کنند. حتی کوچکترین ایراد در صحنه میتواند مانع پیشرفت پروژه شود و کارگردانان تا زمان رفع آن ایراد بیقرار خواهند بود. اصولا حرفهایترین عکاسان با حقوق بالا در این دسته قرار میگیرند.
نمونهای از عکاسان معروف در این سبک: آنی لیبویتز، اروینگ پن، یوسف کارش، نیگل بارکر.
۳. شکارچی لحظات
این دسته از عکاسان بسیار شبیه به گردآورندگان هستند؛ البته با این تفاوت که آنها برای ثبت لحظات، صبر بیشتری داشته و زمان طولانیتری را صرف میکنند. عکاسان ورزشی، حیات وحش و خبری را میتوان در این دسته قرار داد. درواقع برخلاف گردآورندگان که تنها دیدن سوژه خاصی آنها را متقاعد برای گرفتن دهها عکس میسازد؛ شکارچیان با دیدن سوژه مدنظر زمان بیشتری را صرف میکنند تا لحظهای خاص از سوژه را ثبت کنند. در تصویر زیر میتوان به این موضوع پی برد که عکاس صبر کرده تا لحظهای که حیوان به دوربین نگاه میکند، ثبت شود.
نمونهای از عکاسان معروف در این سبک: نیل لیفر، فرانس لنتینگ
۴. تصویرگر
برخلاف دستههای قبلی که ثبت عکس تقریبا در آخرین مراحل یک پروژه قرار دارد، برای تصویرگران، ثبت عکس، نقطه شروع است. تصویرگران با دنیای واقعیت کاری ندارند؛ بلکه فلسفه آنها تلفیق دنیای واقعیت با دنیای فانتزی است. بعد از ثبت عکس، المانهای بیشتری از طریق ویرایشهای نرمافزاری به آن اضافه میشود تا تصویرگر بتواند آنچه را که در ذهن دارد، بسازد. در تصویر نهایی امکان دارد تمامی پیکسلهای تصویر ثبتشده دستخوش تغییرات مختلفی شوند و نتیجه نهایی بسیاری از المانهای دنیای واقعی را نقض سازد.
نمونهای از عکاسان معروف در این سبک: جری اولسمان، مگی تیلور، راسل براون.
۵. کاوشگر
کاوشگر را میتوان نوعی گردآورنده دانست که سوژهاش حرکت نمیکند. درواقع کاوشگر نوعی شکارچی لحظات نیز هست که به جای سوژههای پویا، نور را تعقیب میکند. سوژههای یک کاوشگر میتواند مناظر یا معماریهای باشکوه و حتی سبکی خاص از زندگی باشد. کاوشگران در مورد یافتن و درک المانهای تاثیرگذار روی سوژه مدنظرشان مانند تنظیم زاویه ثبت تصاویر یا نوردهی زمان بسیاری صرف میکنند.
نمونهای از عکاسان معروف در این سبک: یوجین آتگت، برنیس ابوت، انسل آدامز.
۶. آشوبگر
آشوبگر تقریبا با تمامی دستههای فوق فرق دارد. این دسته از عکاسان در حالی که از نظر آمادهسازی برای ثبت تصاویر مانند گردآوران، زمان صرف نمیکنند به دنبال ثبت لحظهای نامنظم از اتفاقات روزمره دنیای واقعی هستند. درواقع برخلاف گردآوران که شفافیت سوژه در تصویر برایشان اهمیت فراوانی دارد در تصویر آشوبگران، سوژه میتواند نامفهوم یا تیره و تار باشد.
در تصاویر ثبت شده این دسته از عکاسان به المانهایی برمیخوریم که شاید همین موارد باعث جذابیت این عکسها شده است؛ المانهایی از جمله غیرمنتظره بودن، تیره و تار بودن سوژهها، نور محیط، زاویه دوربین و… که هریک با المانهای تصاویر ثبتشده توسط عکاسان سبکهای دیگر متفاوت است.
نمونهای از عکاسان معروف در این سبک: گری وینوگرند.
برای درک بهتر تفاوت عکاسان سبکهای مختلف به سوژهای مشابه فکر کنید. فرض کنید در کنار برکهای، تمساحی قرار دارد و عکاسانی با سبکهای متفاوت با چنین صحنهای مواجه میشوند. در حالی که یک گردآورنده به سرعت شروع به ثبت تصاویر مختلف از تمساح میکند، شکارچی لحظات منتظر ثبت لحظهای خاص از تمساح مانند لحظه جمع شدن حیوانات مختلف به دور تمساح در زمان غروب خورشید است. یک تصویرگر پس از ثبت تصویر ایدهآل، ساعتها صرف اضافه کردن المانهای مختلف مانند حیوانات و لحظه غروب خورشید با استفاده از نرمافزارهای ویراشگر تصویر میکند. در این بین کارگردان شاید با استخدام فردی آشنا به گونه جانوری تمساحها و استفاده از اعضای گروه خود صحنهای شگفتآور مانند زمانی که تمساح دهان خود را باز میکند، ثبت کند.
به این موضوع نیز باید اشاره کرد که این عکاسان حتی اگر ادوات مشابهی برای ثبت صحنهای مشترک داشته باشند بازهم نحوه ثبت تصاویر آنها متفاوت خواهد بود؛ زیرا فلسفه متفاوتی برای ثبت لحظات دارند.
نظر شما چیست؟ خودتان را جزو کدامیک از این دستهها میدانید؟ نظرتان را با ما به اشتراک قرار دهید.